Σχεδίαση Ιστοσελίδας:  Αρης  Τσιατούχας Διάβασε το  Η δε βλακεία εγεννήθη ως αδελφή της πονηρίας   Σοφοκλής Ασθένεια της φιλίας είναι η κολακεία.   Κλημης Το να επιβάλλεται κανείς εις τον ίδιον τον εαυτόν του είναι η πρώτη και άριστη από όλας τας νίκας. Ενώ η ήττα στην μάχη με τον εαυτόν του είναι κάκιστον φαινόμενον.     Δημόκριτος Να συγκρατείς την οργή σου με την ορθή σκέψη. Μένανδρος Είναι πλεονεξία να μιλάς για τα πάντα και να μην θέλεις να ακούς τίποτε. Μένανδρος Προτάσεις σχετικά με τρόπους προσέγγισης των εφήβων   Τζαβέλα Ελευθερία. Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια,  Msc http://e-psychologist.gr Η εφηβεία είναι ως γνωστόν το πέρασμα στην ενηλικίωση όπου το άτομο καλείται να δώσει απάντηση στο πιεστικό ερώτημα "ποιος είμαι?", να ορίσει δηλαδή την ταυτότητα του. Πρόκειται για μία διαδικασία πολύ δύσκολη κατά την οποία οι έφηβοι πειραματίζονται πολύ με διαφορετικούς ρόλους , συμπεριφορές και πρακτικές μέχρι να φτάσουν στο σημείο να αποκτήσουν ένα σταθερό σύνολο κριτηρίων με το οποίο θα κρίνουν τον εαυτό τους και τους άλλους. Ένα λοιπόν από τα χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι ο αγώνας για ανεξαρτησία και η αναζήτηση της ατομικότητας. Ο έφηβος προσπαθεί να οριοθετηθεί απέναντι στην οικογένεια και να ορίσει το δικό του χώρο, τις δικές του σκέψεις , τα δικά του συναισθήματα , τις δικές του αξίες και στόχους. Θέλει να επιλέγει τις παρέες του, το ντύσιμο του, τον τρόπο διασκέδασης και πολλά άλλα πράγματα. Οι αλλαγές που συντελούνται αναστατώνουν πολύ τους γονείς περισσότερο και από τον ίδιο τον έφηβο καμιά φορά. Η αίσθηση των γονιών ότι το παιδί τους απομακρύνεται συναισθηματικά από εκείνους και ότι δεν μπορούν πλέον να ασκήσουν τον έλεγχο σε ορισμένους τομείς, οδηγεί πολλές φορές σε αυτό που αποκαλούμε γονική κρίση. Ο κάθε γονέας δηλαδή περνά και αυτός με τη σειρά του μία κρίσιμη περίοδο στη σχέση του με τα παιδιά του καθώς θα πρέπει να τα στηρίξει στο να αυτονομηθούν και να γίνουν ανεξάρτητοι ενήλικες.  Παράλληλα όμως θα πρέπει να αντιμετωπίσει και να αποδεχτεί την πραγματικότητα ότι το παιδί του πλέον αρχίζει και μεγαλώνει και να προσαρμοστεί με ιδιαίτερη ευαισθησία τόσο στις αλλαγές που παρατηρούνται στη συμπεριφορά του όσο και στις οριακές καμιά φορά πράξεις του και στην τάση του προς ανεξαρτησία. Παρά τις καλές προθέσεις και την επιθυμία να βοηθήσουν και να είναι στο πλευρό των εφήβων τους οι γονείς εμπλέκονται καμιά φορά σε συγκρούσεις μαζί τους , νιώθουν ότι δεν τους καταλαβαίνουν και δεν ξέρουν πώς να επικοινωνήσουν μαζί τους. Για τους περισσότερους από εσάς οι σχέσεις σας με τα παιδιά τοποθετούνται σε πολύ αυστηρά χρονικά πλαίσια και καμιά φορά νιώθετε ότι δεν μπορείτε να τους περάσετε μηνύματα και να βρείτε κατάλληλους τρόπους να τα πλησιάσετε. Κάποιοι γονείς φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην αναβάθμιση της ανατροφής του παιδιού τους σε ένα πιο απαιτητικό επίπεδο και έτσι άθελα τους προσπαθούν να καθυστερήσουν την ενηλικίωση του παιδιού τους γιατί τους τρομάζει και τους ίδιους η ιδέα της ελευθερίας και της αυτονομίας του παιδιού. Ωστόσο υπάρχουν τρόποι να προσαρμοστείτε στα νέα δεδομένα της ανάπτυξης του παιδιού σας και να τα καταφέρετε μία χαρά με τους εφήβους σας. Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα στο να δημιουργήσετε μία ουσιαστική και υγιή σχέση με τον έφηβο χωρίς ωστόσο να περιορίζετε την αναζήτηση της ταυτότητας και την ανάπτυξη της ανεξαρτησίας του, είναι να μάθετε να τον προσεγγίζετε και να επικοινωνείτε θετικά μαζί του. Ας δούμε πιο συγκεκριμένα κάποιες προτάσεις για να χτίσετε και να διατηρήσετε μία καλή σχέση με τους εφήβους σας. 1. Πρώτα απ'όλα πρέπει να αλλάξετε ρόλο. Μέχρι τώρα αποφασίζατε εσείς για αυτόν, αφήστε τώρα το παιδί σας να πειραματιστεί και στο ρόλο του ενήλικα , να γίνει σκηνοθέτης της ζωής του , να κάνει και επιλογές, πάντα με τη διακριτική παρακολούθηση του και τη στήριξη του από εσάς. 2. Σκεφτείτε ότι ο έφηβος καλώς ή κακώς θα κάνει την επανάσταση του, οπότε προσπαθήστε να μην παίρνετε προσωπικά την απόρριψη σας από το παιδί. Είναι ένας τρόπος να διαφοροποιηθεί από εσάς και να αμφισβητήσει την εξουσία σας. Να είστε έτοιμοι να δεχτείτε την κριτική του εφήβου, και το γεγονός ότι το παιδί θέλει να σας απομυθοποιήσει για να κερδίσει την αυτονομία του και να ανακαλύψει τον εαυτό του. 3. Ο διάλογος με τον έφηβο και η στάση σας απέναντί του πρέπει πάντα να στηρίζετε στην αγάπη, την αποδοχή και την κατανόηση και όχι στην κριτική του χαρακτήρα του και στους εκβιασμούς. Πότέ μην αμφισβητείτε την προσωπικότητα του παιδιού αλλά εστιάστε στις λάθος συμπεριφορές του και δώστε το περιθώριο να τις διορθώσει. Ο έφηβος πρέπει πάντα να αισθάνεται ότι έχει την αγάπη σας και την αποδοχή σας σε ότι και αν γίνει , γιατί θέλει να νιώθει ότι σε αυτό το χάος της ηλικίας του υπάρχει ένα σταθερό στήριγμα όπου μπορεί να στραφεί ανά πάσα στιγμή. 4. Δέίξτε ότι είστε πάντα διαθέσιμοι για αυτόν ακόμη και σε ακατάλληλες στιγμές για εσάς. Σκεφτείτε επίσης ότι καμιά φορά η κατάλληλη στιγμή για να εκπαιδεύσετε το παιδί σας να βάζει όρια και να θεσπίζει κανόνες στη ζωή του δεν είναι η ώρα των καυγάδων και των συγκρούσεων αλλά μια ώρα χαλαρή και ευχάριστη, οπού μπορείτε να συζητήσετε με το παιδί , να συμφωνήσετε από κοινού σε σχέση με το χαρτζιλίκι , τη χρήση του ιντερνετ , τις εξόδους κλπ. Εάν τα χρονικά σας περιθώρια καθημερινά είναι περιορισμένα μπορείτε να καθιερώσετε μία συνάντηση την εβδομάδα , όχι αυστηρά προγραμματισμένη, αφιερωμένη αποκλειστικά σε εκείνο. Έτσι θα νιώθει ότι παρ'όλες τις υποχρεώσεις σας δεν το παραμελείτε και προσπαθείτε να βρίσκεστε κοντά του. Δείχνετε στο παιδί ότι νοιάζεστε, μην διστάζετε να τον πάρετε τηλέφωνο, ακόμη και αν σας μιλήσει απότομα , κατά βάθος χρειάζεται να ξέρει ότι οι γονείς του , του δείχνουν ενδιαφέρον και αγάπη. 5. Στην επικοινωνία σας μαζί του εκφράστε ανοιχτά τα συναισθήματα σας σε πρώτο πρόσωπο και αφήστε την πόρτα ανοιχτή στο παιδί να μοιραστεί και εκείνο τα δικά του, χωρίς να δείχνετε δυσφορία όταν φέρνει θυμό και αρνητικά συναισθήματα στο σπίτι . Η οικογένεια είναι ένας ασφαλής χώρος για να τα εκτονώσει. Ένας καλός τρόπος για να δείξετε ότι κατανοείτε τα συναισθήματα του είναι η μέθοδος της αντανακλαστικής ακοής όπου ο γονέας προσπαθεί να καταλάβει τι αισθάνεται το παιδί και με δικές του λέξεις να το στείλει πίσω για επιβεβαίωση. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε στον έφηβο έναν καθρέφτη για να δει καθαρότερα τον εαυτό του και να επεξεργαστεί καλύτερα τα συναισθήματα του. Για παράδειγμα έρχεται έφηβη κόρη μας και μας λέει κλαίγοντας τα χαλάσαμε με τον Βασίλη. Μία κλειστή απάντηση θα ήταν "δεν έγινε και τίποτα, θα βρεις άλλον" ενώ μια απάντηση ανακλαστικής ακοής θα ήταν "πραγματικά πρέπει να σου στοίχισε πολύ , δείχνεις πολύ λυπημένη". Με αυτό τον τρόπο δείχνετε ότι δέχεστε τη σοβαρότητα των όσων σας λέει και ότι κατανοείται το πώς αισθάνεται. Είναι σημαντικό ο έφηβος να νιώθει ότι τον καταλαβαίνετε και ότι συμμερίζεστε αυτά που περνάει χωρίς να χρειάζεται τις υποδείξεις και τα επιχειρήματά σας. Οι μακροσκελείς μονόλογοι σας, οι ανακρίσεις και οι έτοιμες απαντήσεις δημιουργούν μία απόσταση μεταξύ σας, κάνουν τον έφηβο να βαριέται και καμία φορά να αντιδρά μόνο και μόνο για να σας πάει κόντρα. 6. Όταν προκύπτουν προβλήματα και συγκρούσεις σε κάποια θέματα ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα. Συζητήστε με τον έφηβο ήρεμα και με υπομονή, προσπαθήστε να κατανοήσετε και να ξεκαθαρίσετε μαζί του το πρόβλημα, αναζητήστε μαζί εναλλακτικές λύσεις που να ικανοποιούν και τις 2 πλευρές, εκτιμήστε τις προτάσεις σας, διαλέξτε μία λύση και στη συνέχεια δεσμευτείτε ότι θα την τηρήσετε και κανονίστε ένα χρονικό όριο για την αξιολόγηση της λύσης που έχετε διαλέξει. 7. Όσον αφορά τα όρια και τις διαπραγματεύσεις διαβεβαιώστε το παιδί ότι το εμπιστεύεστε αλλά ότι ακόμα έχετε την υποχρέωση και την ευθύνη να το προφυλάξετε καθώς είναι ακόμη ανήλικος και μπορεί κάποια θέματα να μην μπορεί να τα αντιμετωπίσει μόνος του. Επανεξετάζετε επίσης σε τακτά χρονικά διαστήματα τα όρια που θέτετε ανάλογα με τη συμπεριφορά του παιδιού. Αφήστε και κάποιους τομείς χωρίς όρια όπως είναι το χτένισμα , το ντύσιμο , η μουσική έτσι ώστε το παιδί να αισθάνεται και λίγο ελεύθερο να βάλει την προσωπική του σφραγίδα και εφόσον αυτοί είναι τομείς που δεν απειλούν κανέναν. 8. Μπορείτε να παρεμβαίνετε και να επιβάλετε τα όρια σας σε περιπτώσεις που το παιδί θα κάνει λάθη αλλά με εξαιρετική διακριτικότητα. Όσον αφορά τους κανόνες εξηγήστε ότι κάθε φορά που θα παραβαίνει την οποιαδήποτε συμφωνία σας θα υπάρχουν συνέπειες και όχι τιμωρία. Οι συνέπειες δημιουργούν ένα αίσθημα ευθύνης στο παιδί ότι αυτό είναι υπεύθυνο για τη συμπεριφορά του και μπορεί να την αλλάξει και επίσης δίνουν έμφαση στην πραγματικότητα της κοινωνικής τάξης , αναγνωρίζουν τον αμοιβαίο σεβασμό και τα δικαιώματα. Τονίστε ότι οι συνέπειες ισχύουν για όλους σε όλες τους τομείς (π.χ. στη δουλειά σας) . 9. Φροντίστε να βρίσκετε την ευκαιρία να συζητάτε μαζί του για τις καταστάσεις που το ενθουσιάζουν και τους ανθρώπους που θαυμάζει και θέλει να μοιάσει και βοηθήστε το στο να εντοπίσει και να προσδιορίσει την ταυτότητα του και την προσωπικότητα μέσω της σύγκρισης των κοινών ή των αντίθετων στοιχείων που παρουσιάζει με αυτούς. Σε γενικές γραμμές διατηρείτε το μοτίβο της διακριτικής επίβλεψης και ελέγχου καθώς και της επαγρύπνησης. Αποφύγετε τα δυο άκρα δηλαδή την απουσία έλεγχου και τον υπερβολικά αυστηρό έλεγχο καθώς και τα δύο μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες για την ωρίμανση και την αυτονόμηση του εφήβου και να οδηγήσουν σε παραβατικές συμπεριφορές. 10. Τέλος, προσπαθήστε να μην απορρίπτετε και μην κατηγορείτε τους φίλους του παιδιού γιατί έτσι καταφέρνετε να απομακρύνετε το παιδί και να δημιουργήσετε στρατόπεδα. Ακόμα και αν δεν τους εγκρίνετε, βρείτε εναλλακτικούς τρόπους να του το περάσετε και όχι με ευθεία επίθεση. Κατανοήστε τη σημαντικότητα της ομάδας των φίλων στην εφηβεία καθώς βοηθούν το παιδί να αποκτήσει βασικές εμπειρίες στους τομείς των προσωπικών και κοινωνικών σχέσεων. Κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι στην προσπάθεια μας να επηρεάσουμε τα παιδιά μας να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους θα πρέπει να δεχτούμε το γεγονός ότι το μόνο εργαλείο που διαθέτουμε άμεσα σαν γονείς είναι η δική μας συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να προσπαθούμε πρώτιστα να βελτιωνόμαστε σαν άνθρωποι και μετά ως γονείς. Να αποδεχόμαστε τα λάθη μας και να είμαστε αυθεντικοί και ειλικρινείς απέναντί στα παιδιά μας. Σε συνδυασμό με την αγάπη μας και το γνήσιο ενδιαφέρον μας για αυτά θα μπορέσουμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους και να τα κάνουμε να νιώσουν ότι σε όλα αυτά που τους συμβαίνουν δεν είναι μόνα τους, αλλά ότι έχουν γονείς που προσπαθούν να κατανοούν τις αναστατώσεις, τους προβληματισμούς και την απελπισία τους και να βρίσκονται στο πλευρό τους στα αδιέξοδα που πολύ συχνά αντιμετωπίζουν. Έτσι η εφηβεία δεν θα μοιάζει σαν μια επώδυνη περίοδος αλλά σαν μια πρόκληση για να προσαρμοστείτε σε νέα δεδομένα και σαν μια ευκαιρία να βελτιώσετε ή και να διορθώσετε τις βάσεις στη σχέση σας με τα παιδιά σας. Τέλος, θυμηθείτε ότι " το παιδί σας δεν μπορεί να έρθει στη θέση σας . Εσείς όμως μπορείτε να μπείτε στη δική του". Ευχαριστώ.