Ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς (10 μ.Χ. - 70 μ.Χ.), ήταν ένας Έλληνας μηχανικός και γεωμέτρης. Η πιο διάσημη εφεύρεσή του είναι η αιολόσφαιρα ή ατμοστρόβιλος, η πρώτη ατμομηχανή στην ιστορία. Υπήρξε διευθυντής της περίφημης Ανώτατης Τεχνικής Σχολής της Αλεξάνδρειας, το πρώτο πολυτεχνείο. Λέγεται ότι ακολουθούσε την θεωρία των ατόμων. Ιδέες του Κτησιβίου ήταν βάση για κάποια από τα έργα του. Συγγράμματα και εφευρέσεις Τα παρακάτω έργα του Ήρωνα σώζονται ολόκληρα: • Πνευματικά (Ελληνικά, c. 60), • Αυτοματοποιητική (Ελληνικά), • Μηχανική (Αραβικά), • Μετρικά (Ελληνικά), • Διόπτρα (Ελληνικά), • Κατοπτρικά (Λατινικά) Στα κατοπτρικά, ο Ήρων είχε προτείνει ότι το φως ακολουθεί το συντομότερο γεωμετρικά μονοπάτι. Αυτή η θεωρία δεν είναι πλέον αποδεκτή, κι έχει αντικατασταθεί με την αρχή του ελαχίστου χρόνου, που αποτελεί ειδική περίπτωση της αρχής της ελάχιστης δράσης. Στη γεωμετρία, διατύπωσε και απέδειξε έναν τύπο, γνωστό ως ο τύπος του Ήρωνα, για τον υπολογισμό του εμβαδού ενός τριγώνου σε σχέση με τις πλευρές του. Επίσης σκέφτηκε μια επαναληπτική διαδικασία για τον υπολογισμό της τετραγωνικής ρίζας κάποιου αριθμού. Στον Ήρωνα αποδίδονται οι εφευρέσεις πολλών ελεγκτικών μηχανισμών ανάδρασης που λειτουργούσαν με νερό, φωτιά και συμπιεσμένο αέρα σε διάφορους συνδυασμούς και η κατασκευή του πρώτου προγραμματιζόμενου αναλογικού υπολογιστή με ένα πολύπλοκο σύστημα γραναζωτών ατράκτων διάστικτων με καβίλιες και δεμένων με σχοινιά που στις άκρες τους είχαν βάρη (σακιά άμμου που άδειαζαν με την πάροδο του χρόνου) και χρησιμοποιείτο στην λειτουργία του αυτόματου θεάτρου του. Στα "Μηχανικά" περιγράφονται πέντε βασικά τεχνικά εργαλεία: βαρούλκο, μοχλός, πολύσπαστο (τροχαλίες), σφήνα, ατέρμων κοχλίας. Στο σύγγραμά του "Διόπτρα" περιγράφει το οδόμετρο, το ναυτικό δρομόμετρο (παραλλαγή του οδομέτρου για χρήση σε πλοίο). Στα "Πνευματικά" περιγράφεται αναλύεται η λειτουργίας της αιολόσφαιρας (η πρώτη ατμομηχανή), η αυτόματη πόρτα για ναούς ή θέατρα, αυτοματισμοί για το θέατρο του, όπως για παράδειγμα πολλαπλές εναλλασσόμενες σκηνές κινούμενων μορφών που συνοδεύονταν από οπτικά και ηχητικά εφέ. Τα "Αυτόματα" είναι το αρχαιότερο γνωστό κείμενο με περιγραφές αυτόματων μηχανικών συστημάτων, ικανών να κάνουν προγραμματισμένες κινήσεις. Σχέδια και εφευρέσεις • συντριβάνι που λειτουργούσε με πεπιεσμένο αέρα (στα Πνευματικά) • σιφώνια (στα Πνευματικά) • μηχανή κατασκευής σπειρώματος ξύλινων βιδών • ύδραυλις • μηχανικός κερματοδέκτης που λειτουργούσε με νομίσματα και έδινε νερό • χειροκίνητος καταπέλτης • οδόμετρο: αυτόνομη κατασκευή, προσαρμόσιμη σε οποιοδήποτε τροχοφόρο (άρμα), αποτελούμενη από ένα σύμπλεγμα από οδοντωτούς τροχούς και ατέρμονες κοχλίες, ικανούς να μεταφέρουν την κίνηση του τροχού του άρματος και να την μετατρέψουν σε μονάδες μέτρησης μήκους, που καταγράφεται από ένα σύστημα δίσκων στο πάνω μέρος της συσκευής. • κινητό αυτόματο: αυτόνομη συσκευή, ικανή να κινείται από μόνη της. Η κίνηση των αυτομάτων προκαλείται από την πτώση ενός μολύβδινου βάρους, που είναι δεμένο με νήμα με τον κινητήριο τροχό. Ο προγραμματισμός των κινήσεων επιτυγχάνεται με δεξιόστροφες ή αριστερόστροφες περιελίξεις του νήματος πάνω στον κινητήριο άξονα π.χ. κινητό αυτόματο θέατρο μικρός περίοπτος ναός, που ήταν ικανός να κινείται και να κινεί επίσης τις μορφές που το στόλιζαν. Ο γαστραφέτης (ο αρχαιότερος καταπέλτης) Πρόκειται για ένα τόξο που ο χειριστής του όπλιζε τοποθετώντας το και πιέζοντάς το μεταξύ της γαστρός του (δηλ. του στομαχιού του) και ενός ακλόνητου εμποδίου. Εξασφάλιζε έτσι την εφαρμογή μεγαλύτερης δύναμης αλλά και διαδρομής στο τέντωμα της χορδής του. Αποτελούνταν από ένα ισχυρό και όχι τόσο εύκαμπτο τόξο που έφερε μια ανελαστική (όπως όλα τα τόξα της αρχαιότητας) χορδή και μια εγκάρσια σε αυτό ξύλινη θήκη (σύριγξ) που έφερε δύο πριονωτές σανίδες στα πλαϊνά της. Η θήκη είχε το σχήμα της χελιδονοουράς ώστε να γλιστρά με ασφάλεια μια ξύλινη ρ?βδος (διώστρα). Η διώστρα έφερε στα πλαϊνά της μέσω αρθρώσεων δύο μικρά στελέχη (κόρακες ή επίσχεστρα ) που κλείδωναν κατά τον οπλισμό της στις πριονωτές σανίδες. Στο πάνω μέρος της είχε μια ημικυκλική αύλακα όπου τοποθετούσαν το βέλος. Στο πίσω μέρος έφερε το μηχανισμό μανδάλωσης - απομανδάλωσης. Αυτός αποτελούνταν από μια (αρθρωμένη σε δύο ορθοστάτες) μεταλλική αρπάγη (κατακλείς) με δύο δόντια που συγκρατούσαν τη χορδή του τόξου και από μια περιστρεφόμενη χειριστήρια ράβδο (σχαστηρία) που ασφάλιζε ή απελευθέρωνε την αρπάγη. ΟΔΟΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΗΡΩΝΑ Ο μηχανισμός ο οποίος όταν προσαρμοστεί κατάλληλα στους τροχούς μιας άμαξας μπορεί να καταγράψει την απόσταση που αυτό έχει διανύσει. Το συγκεκριμένο οδόμετρο έχει κατασκευαστεί σύμφωνα με την περιγραφή του Βιτρούβιου (βιβ.10, κεφ. 9) και χρησιμοποιούνται για την λειτουργία του ξύλινοι (οριζόντιοι- κάθετοι) οδοντωτοί τροχοί. Αυτή είναι κα η βασική του διαφορά από το οδόμετρο που περιγράφει ο Ήρων , το οποίο χρησιμοποιεί ατέρμονες κοχλίες. Πηγή http://el.wikipedia.org http://www.hellenica.de/Griechenland/Technologia/GR/ArchaiaEllinikiTechnologia045.html http://www.archimedesclock.gr/gr/kataskeves/metritika/odometro.html Ήρων Μηχανικός, Γεωμέτρης (10 - 70 μ.Χ.)